België / Verhaal

Gegijzelde burgers


Markeren

Deel

Route


Tijdens het Ardennenoffensief betaalde de burgerbevolking een hoge prijs. Burgers werden vermoord of als gijzelaars gebruikt, een praktijk die tijdens de bezetting al wijdverbreid was. Dit was het geval in Jemelle, On, Hargimont en Ferrières, vier dorpen tussen Rochefort en Marche-en-Famenne.

Naarmate het offensief steeds meer door de Amerikanen werd bedwongen, vonden de Duitse troepen zich op diverse plaatsen omsingeld. Dorpen werden heroverd en de geallieerden rukten verder op. De weg van La Roche-en-Ardenne naar St. Vith was essentieel voor de bevoorrading van de Duitse troepen. Op 6 januari 1945 slaagden de Amerikanen er echter in deze weer in handen te krijgen. De Wehrmacht nam wraak en arresteerde alle mannen tussen vijftien en 60 jaar in het dorp On. Enkele van de 209 gearresteerde burgers konden al snel weer naar huis, maar niet zonder het dreigement van vergelding in geval van sabotage. 125 van hen, evenals ongeveer twintig mannen uit Jemelle, werden daarentegen gevangengehouden in het gemeentehuis. Ook in Ferrières en Hargimont werden de mannen gevangengenomen. Vervolgens werden ze allemaal, iets minder dan 300 man in totaal, naar Champlon gestuurd. De gijzelaars werden in twee groepen verdeeld. De eerste groep werd in de richting van Longchamps gestuurd, niet ver van Bastenaken. Terwijl de Amerikaanse artilleriebeschietingen onverbiddelijk doorgingen, werden de mannen gedwongen om sneeuw te ruimen en loopgraven te graven. Enkelen raakten gewond door geallieerd vuur; één man kwam om het leven. Het werk was slopend. De mannen waren hongerig en verkleumd. Hun lijden eindigde op 19 januari. De mannen van de tweede groep hadden het nog zwaarder. Ook zij werden blootgesteld aan geallieerd vuur, maar in Duitsland, niet ver van Prüm, waar zij loopgraven schoonmaakten. Tijdens een bombardement raakten enkelen van hen gewond en kwamen vier mannen om het leven. De overlevenden werden pas op 6 februari 1945 door de Amerikanen bevrijd.

Naast de wens om vervangbare arbeidskrachten te gebruiken, was deze strategie duidelijk onderdeel van het plan om de burgerbevolking te terroriseren op een moment dat de kansen in het offensief begonnen te keren en de Duitsers hun mislukking probeerden te rechtvaardigen.