Geschichtspark Zellengefängnis Moabit

Het Geschichtspark Zellengefängnis Moabit (geschiedenispark cellengevangenis Moabit) werd gebouwd op de locatie van de voormalige gevangenis in Berlijn-Moabit. Deze werd tussen 1842 en 1849 gebouwd als de eerste voorbeeldgevangenis bestaande uit eenpersoonscellen in Duitsland. Het was een van de modernste gevangenissen uit de 19e eeuw. Onder de prominente gevangenen bevonden zich Poolse opstandelingen van de Januariopstand in 1863 en de bolsjewistische leider Karl Radek in 1919. Na het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog gebruikten de Wehrmacht, de Duitse politie en de Gestapo de gevangenis als plaats van voorarrest voor misdadigers, politieke tegenstanders of deserteurs uit de Wehrmacht. Na het complot van 20 juli 1944 werden sommige deelnemers en andere leden van het Duitse verzet hier vastgezet.

Slecht enkele van deze gevangenen overleefden de oorlog. Zij werden vastgehouden voor showprocessen voorgezeten door de beruchte nazirechter Roland Freisler en gemarteld door Gestapo-officiers. Tijdens de Slag om Berlijn, op 23 april 1945, werden zestien gevangenen geëxecuteerd door de SS-ploeg in het nabijgelegen park. Later werden zij begraven op het kerkhof aan de Wilsnacker Straße. Onder hen was ook Albrecht Haushofer, die zijn beroemde Moabiter Sonette in deze gevangenis schreef. Hij was de zoon van Karl Haushofer, wiens ideeën over Geopolitik indirect van invloed waren op de expansionistische denkbeelden van Adolf Hitler. Het terrein werd tussen 29 en 30 april 1945 ingenomen door de 207e Geweerdivisie van de Sovjet-Unie. De gevangenis zelf was slechts licht beschadigd en diende later als gevangenis en executieplaats voor West-Berlijn. Tussen de twaalf mensen die hier tussen 1947 en 1949 terechtgesteld werden, zaten ook artsen die hadden meegewerkt aan het euthanasieprogramma van de nazi's.

Nadat de gevangenis tussen 1957 en 1958 was gesloopt, had de locatie verschillende functies, totdat in de jaren 80 het historische belang ervan opnieuw werd erkend. In 2003 begon de aanleg van het geschiedenispark, dat uiteindelijk in 2006 werd geopend. De kenmerken van de voormalige gevangenis zijn terug te vinden in de voormalige gevangenismuren, reliëfs op de grond, een betonnen replica van een gevangeniscel en de beplanting.