Duitsland / Monument

Trümmerfrau-Denkmal


Markeren

Deel

Route


Het Trümmerfrau-Denkmal is een gedenkteken gewijd aan de Berlijnse vrouwen die betrokken waren bij de opruiming en wederopbouw van Berlijn na de verwoestingen van de Tweede Wereldoorlog.

Het Trümmerfrau-Denkmal (puinvrouwmonument) in Volkspark Hasenheide werd tussen 1954 en 1955 gemaakt door de Duitse kunstenares Katharina Szelinski-Singer. Het was haar eerste opdracht na de kunstacademie en het is een van de grootste werken van haar leven. Het standbeeld is gemaakt van schelpkalksteen en kreeg oorspronkelijk de naam 'Die Sitzende' (de zittende). Haar vermoeide blik, de stapel bakstenen waar ze op zit en een hamer in haar handen symboliseren de inzet van de Duitse vrouwen die betrokken waren bij de opruiming en wederopbouw van Duitse steden na de Tweede Wereldoorlog.

Aanvankelijk werd deze activiteit bevolen door de arbeidsadministratie in zowel de geallieerde als de Sovjetzone. Ook mannen namen deel aan deze werkzaamheden. Hun aantallen waren echter kleiner als gevolg van de vele oorlogsslachtoffers en krijgsgevangenen. De voornaamste taak van de vrouwen was het opruimen van ruïnes en het scheiden van bakstenen en andere materialen, zodat deze later voor nieuwe bouwwerken konden worden gebruikt. De niet-bruikbare stenen werden verbrijzeld of opgeslagen op open plekken in parken die in 'puinbergen' zouden veranderen. Een van deze 'bergen' werd Rixdorfer Höhe in Volkspark Hasenheide, waar later het standbeeld zou komen.

Het gedenkteken werd op 30 april 1955 onthuld in aanwezigheid van de kunstenares, haar docent, burgemeester Otto Suhr van West-Berlijn en 88 voormalige Trümmerfrauen. De opening was onderdeel van een uitgebreid programma voor het oprichten van monumenten voor de Trümmerfrauen in diverse steden in zowel West- als Oost-Duitsland. Dit programma droeg bij aan de mythe rondom de Trümmerfrau als vorm van afleiding van het recente naziverleden, vooral in de beginjaren van West-Duitsland.

Na hevig vandalisme werd het standbeeld in 1986 gerestaureerd en vervolgens verplaatst naar zijn huidige locatie aan de voet van de Rixdorfer Höhe bij de Graefestraße.