België / Verhaal

Houffalize ’44: collaterale schade?


Markeren

Deel

Route


Net als de rest van Luxemburg dachten de inwoners van Houffalize - ten noorden van Bastenaken, bij een belangrijk strategisch kruispunt - in de herfst van 1944 dat ze waren ontsnapt aan de gevaren van de oorlog. Het laatste Duitse offensief aan het westfront in december 1944 maakte daar echter een wreed einde aan.

De nazi's keerden op 20 december terug naar deze plaats met de voorhoede van de 116e Panzerdivisie. Toch verliepen de eerste dagen van de nieuwe bezetting vrij rustig, afgezien van de gebruikelijke vorderingen: de Duitse troepen confisqueerden voedsel en brandstof van de Amerikanen, en er werden verschillende verzetsmensen gearresteerd. Een deel van de inwoners vluchtte naar omliggende gebieden, sommigen keerden begin januari terug naar de stad. De Amerikaanse bommenwerpers kwamen snel in actie en vielen de Flakbatterijen aan die de brug van Houffalize bewaakten. Sommige projectielen vielen op de stad, waardoor de eerste slachtoffers vielen. In januari 1945 werd de situatie ernstiger. De Duitse troepen bezetten de stad nog steeds. De bewoners probeerden te overleven door te schuilen in de kelders. Op 3 januari werd de rue de Liège zwaar beschadigd. In de nacht van 5 op 6 januari vond le grand désastre ('de grote ramp’) plaats. Een hele reeks Amerikaanse bommenwerpers liet honderden tonnen aan bommen op de stad vallen. Ze waren gericht op oversteekplaatsen van de rivier de Ourthe, om de toelevering van benzine en munitie aan de vijand te verstoren. Binnen een halfuur was de stad zo goed als verwoest. 350 huizen werden met de grond gelijk gemaakt en er vielen 118 burgerslachtoffers. Het was al bijna niet meer te zien waar de straten hadden gelopen. Op de route de La Roche viel er een bom op de leerlooierij van Poncin. Van de 60 mensen die daar schuilden, kwamen er 59 om het leven. Voor de overlevenden was de nachtmerrie nog niet voorbij. De schade door de fosfor in de bommen veroorzaakte (brand)wonden en het water raakte verontreinigd. Sommige Duitse soldaten deserteerden, anderen vielen burgers aan. Het Duitse transport werd wel verstoord, maar slechts voor een paar uur, totdat de Organisation Todt een tijdelijke brug opwierp.

Op 16 januari 1945 keerden de Amerikanen terug naar wat ooit Houffalize was geweest. Er was niemand meer die ze kon verwelkomen, of in elk geval bijna niemand: tijdens het bombardement waren 189 van de 1300 inwoners om het leven gekomen, en de overlevenden waren gevlucht naar omliggende dorpen.