Sjoerd de Vrij, verslaggever van Radio Herrijzend Nederland

Sjoerd de Vrij is verslaggever bij Radio Herrijzend Nederland, een nieuw radiostation dat vanuit Eindhoven in oktober 1944 haar eerste geluid laat horen nadat de zuidelijke delen van Nederland bevrijd zijn. Sjoerd maakt in mei 1945 een reportage over de capitulatie van Duitsland, die op 4 mei op de Lüneburger Heide in Duitsland heeft gecapituleerd in Noord-Europa en dus ook in Nederland.

De ontmoeting tussen de Canadese generaal Charles Foulkes en de Duitse generaal Johannes Blaskowitz op 5 mei 1945 betekent een concreet einde aan de Duitse bezetting. De gesprekken gaan over de technische uitvoering van de capitulatie: het onmiddellijk neerleggen van de wapens, het arresteren van oorlogsmisdadigers, aftocht via de Afsluitdijk, stopzetten van inundaties enzovoort. Behalve officieren en journalisten is ook prins Bernhard aanwezig, die - ondanks zijn Duitse moedertaal - de Duitse generaal Blaskowitz alleen in het Engels vragen stelt. 

Terwijl prins Bernhard na de ontmoeting met de voormalige auto van Arthur Seyss-Inquart - met het beruchte nummerbord R.K.I. (Reichskommissariat I) - terugkeert naar Paleis Het Loo, rijdt Sjoerd de Vrij in een krakkemikkige jeep terug naar de studio in het Philipsgebouw in Eindhoven. Deze stad is alleen via Arnhem en Nijmegen te bereiken, omdat de brug over de Maas bij Hedel is opgeblazen. Daar aangekomen loopt zijn baas op hem af en vraagt: ‘Heb je even tijd?' We hebben hoog bezoek. En jij moet vertellen wat je hebt meegemaakt in Wageningen.’ Het hoge bezoek blijkt koningin Wilhelmina en prinses Juliana te zijn. De koningin wil alle details van de bijeenkomst in Wageningen horen: het gesprek tussen haar en Sjoerd de Vrij duurt bijna een uur. Pas ‘s avonds wordt het Nederlandse publiek via de radiozender op de hoogte gebracht van hetgeen in Wageningen is besproken die ochtend.

Na de oorlog speelt Sjoerd ook een rol bij het ontstaan van het Bevrijdingsvuur dat elk jaar naar Nederland wordt gebracht. In 1946 ontstaat het idee in ‘Lichtstad’ Eindhoven om de bevrijders te eren: in Bayeux het zogenoemde ‘bevrijdingsvuur’ ophalen en een fakkel door wielrenners en estafetterenners naar Eindhoven brengen. Bayeux ligt in Normandië en is de eerste stad die na D-Day door de geallieerden werd bevrijd. Het idee van het bevrijdingsvuur komt vanuit Philips, de werkgever van Sjoerd. Sjoerd is als hoofd van de Philips Persdienst ook betrokken bij deze eerste tocht van het bevrijdingsvuur en zorgt voor journalistieke aandacht. Op 18 september 1946 komt het eerste bevrijdingsvuur onder grote publieke belangstelling aan in Eindhoven. Op de Markt nemen minister-president Louis Beel en burgemeester Kolfschoten de fakkel over en steken het bevrijdingsvuur aan. In de daaropvolgende maand wordt het vuur naar Nijmegen en naar Wageningen gebracht.

Nog altijd wordt jaarlijks het Bevrijdingsvuur vanuit Bayeux via Eindhoven naar Wageningen gebracht waar het in de nacht van 4 op 5 mei wordt ontstoken, waarna het vuur middels een estafetteloop wordt verspreid in Nederland. En zo is dit een van de oudste WO2-herdenkings- en vieringstradities die Nederland kent.