Nederland / Verhaal

‘Dump Deelen’: de grote Canadese dump op het vliegveld in Deelen


Markeren

Deel

Route


Na de Duitse capitulatie voor de troepen in Noordwest-Europa op 4 mei 1945 maakt het eerste Canadese leger zich klaar om huiswaarts te keren. Veel materieel wordt achtergelaten op Vliegbasis Deelen. Naast veldhospitalen, werkplaatsen en alles wat een leger nog meer nodig heeft. In totaal wordt het vliegveld een ‘dump’ voor meer dan 37.000 voertuigen.

Canadese motoren, jeeps, verkenningsvoertuigen, tanks, vrachtwagens, artilleriestukken, maar ook draaibanken en ander materieel wordt verspreid opgesteld op en rondom het vliegveld Deelen. Rijen dik staan de voertuigen opgesteld. De totale omvang is enorm. In de volksmond wordt het al snel ‘Dump Deelen’ genoemd.

Na enkele maanden onderhandelen besluit de Nederlandse staat al het materieel in dit ‘Demob Vehicle Park’ op te kopen. Alle voertuigen worden zoveel mogelijk gerestaureerd en de onbruikbare onderdelen en staal (lees: tanks en geschut) worden op veilingen verkocht. Een deel wordt rechtstreeks verkocht aan bedrijven die belangrijk zijn voor de wederopbouw. Deze verkoop wordt door de Rijwiel en Automobiel Industrie (RAI) als concurrentievervalsing gezien en al snel moeten de belangrijkste auto-importeurs van Nederland betrokken worden bij de verkoop. Bij de dump houden ze kantoor in een rijdende schaftkeet, van waaruit de testritten en de verkoop worden geregeld.

Een deel van de Canadese dump gaat naar staatsbedrijven zoals het Staatsbedrijf der Posterijen, Telegrafie en Telefonie (PTT) en de Koninklijke Marechaussee, maar ook naar de brandweer. Het voornaamste deel wordt echter verkocht aan de diverse legeronderdelen. Deels voor alle krijgsmachtonderdelen in eigen land, want een belangrijk deel is bestemd voor de oorlog in de toenmalige kolonie Nederlands-Indië. Kilometerslange konvooien rijden over de anders zo rustige Veluwe naar Amsterdam en Rotterdam om van daaruit naar Nederlands-Indië verscheept te worden.

Na vijf jaar Duitse bezetting heerst er in het naoorlogse Nederland nog steeds een enorme schaarste. De grote tekorten op allerlei gebieden - en natuurlijk winstbejag - lokken ook diefstal uit. In de archiefstukken zijn talrijke brieven en artikelen te vinden die melding maken van diefstal door burgers, maar ook op grote schaal diefstal en fraude door het personeel. Al snel wordt om het vliegveld met de Canadese dump een hek geplaatst die door generatoren onder duizend volt spanning staat. Op een enkele vindingrijke dief na wordt diefstal daarna aanzienlijk minder. Helaas kost dit ook het leven van een militair die naar zijn werk op Dump Deelen ging. Nietsvermoedend loopt hij in dichte mist tegen het hek en overlijdt.

Delenseweg, 6877 AE Deelen