Gijzeling in de kerk

De familie Paapst is die avond thuis. Siebrand Paapst is zestien. Hij woont samen met zijn vader en moeder in de woning bij de kruidenierswinkel. (…) De Bierumerheekt doorklieft het dorp. De Duitsers hebben de brug opgeblazen, waardoor de opmars van de geallieerden is vertraagd. Rond tien uur ligt iedereen op bed. Dan klinkt een luid gekraak. Twee Duitse militairen hebben de deur ingetrapt. Siebrand en zijn vader Tidde moeten meekomen en dekens meenemen. Ze worden naar de hervormde kerk gebracht. Het godshuis is een doelwit van de geallieerden. In de toren zit een mitrailleur die regelmatig korte salvo’s geeft. De dorpelingen schuilen onder de dekens voor het neervallende gesteente en glas. Af en toe sterven de geluiden van de oorlog even weg. Twee Duitsers worden op een brancard weggedragen. Ze hebben een deken over zich heen. Ze zijn dood. Granaatscherven sneden de staaldraden van de klokgewichten door.

Die stortten naar beneden en verpletterden de soldaten. Het wordt 28 april. Twee buren komen naar Tidde toe. Om hem te feliciteren. Want vandaag is zijn verjaardag. Een Duitse soldaat ziet de felicitaties. Hij ziet er erg jong uit. Hij loopt naar Tidde toe en biedt hem twee sigaretten en een sigaar aan. De soldaat gaat naast vader zitten. Hij lacht. Even later begint hij te huilen. En houdt niet op. Dan grijpt hij zijn geweer, zet de loop tegen zijn kin en duwt de hand van Tidde tegen de trekker. Hij moet schieten. Maar die weigert. Hij kijkt wel uit. De volgende ochtend om zeven uur worden de dorpelingen vrijgelaten.

Het Canadese Perth Regiment zet rond 20 april de aanval in op Holwierde. Het dorp en de omgeving liggen onder vuur van de vier Duitse kanonnen van de batterij Nansum. Eind april is het dorp bevrijd. Na de strijd telt het regiment acht doden en 24 gewonden. Holwierde raakt zwaar beschadigd. Paapst: ‘In totaal kwamen zestig Duitsers om het leven.’ Onder hen bevindt zich de jonge Duitser die zijn vader de sigaretten en de sigaar had aangeboden. ‘Hij werd door zijn kameraden doodgeschoten. Hij kon niet ophouden met huilen.'

'Nadat ze ons hadden vrijgelaten, hebben ze hem in de kerk geëxecuteerd. Blijkbaar wist hij dat hij die avond niet zou overleven. We kwamen er later achter dat hij een afscheidsbriefje voor zijn familie in de bijbel op de kansel had verstopt. De dominee heeft deze brief vervolgens naar zijn familie in Duitsland gestuurd. Hij is buiten de kerk door zijn kameraden begraven. Later werd hij met de andere dode Duitsers in een massagraf gestopt. De lichamen zijn later opgegraven en naar Duitsland vervoerd.'