België / Verhaal

Een massagraf op de heide

BevrijdingVerzetTerreur en uitroeiing

Deel


3 oktober 1944 / 3 oktober 1944

Op 3 oktober 1944 nemen de geallieerde troepen Brasschaat in. Na de bevrijding wordt een gruwelijke ontdekking gedaan aan het militaire vliegveld van Maria-ter-Heide: aan de rand liggen 85 anonieme graven.

Tijdens de bezetting richten de Duitsers een tijdelijk gevangeniskamp op langs het vliegveld. Gevangen Belgische soldaten wachten er hun deportatie naar Duitsland af. Later sluit de bezetter er mensen op die het Duitse gezag trotseerden. In 1943 en 1944 krijgen 85 van hen de kogel, voornamelijk verzetsleden.

De bordjes aan de graven dragen enkel een nummer, geen naam. Hoe moet het nu verder? Eind april 1945 valt de beslissing. Het ministerie van Binnenlandse Zaken laat de onbekende graven opdelven. In zeven kisten ligt een naamplaatje. Om de andere lichamen te identificeren doet het ministerie een beroep op vermoedelijke vrienden en familie. Een bijzonder pijnlijke opdracht. 73 lijken worden geïdentificeerd aan de hand van lichaamsbouw, haar en kledij. Vijf slachtoffers blijven onbekend. 
Na de identificatie krijgen alle slachtoffers een nieuwe laatste rustplaats op de begraafplaats van Maria-ter-Heide – 61 van hen verhuizen uiteindelijk opnieuw naar hun eigen gemeente.

Op 1 november 1945 krijgt de herdenkingsereplaats waar de 85 gefusilleerden begraven liggen een gedenksteen. Ook vandaag nog herdenkt Brasschaat de slachtoffers. In 2011 wordt aan de ecoparking nabij het vliegveld een nieuw monument opgericht.

Toeristische informatie

www.brasschaat.be, www.kempen.be

Fietsroutes

Toerisme Provincie Antwerpen heeft bevrijdingsroutes langs het fietsknooppuntennetwerk gemaakt. Fiets en wandel langs de plaatsen waar het allemaal gebeurde, bijvoorbeeld monumenten, militaire begraafplaatsen en crash-sites. Ga voor de bevrijdingsroutes naar fietsroutes.provincieantwerpen.be